De spanning rond de Gazastrook is opnieuw opgelaaid nadat de Israëlische marine in de nacht van woensdag op donderdag een vloot van tientallen schepen heeft onderschept die koers zette richting Gaza. De vloot, bekend als de Global Sumud Flotilla, bestond uit tientallen boten met naar schatting vijfhonderd internationale activisten aan boord. Hun missie: de blokkade van Gaza symbolisch doorbreken en humanitaire hulp onder de aandacht brengen.

Israël grijpt hard in

Volgens Israëlische media, waaronder The Times of Israel, zijn zeker veertig schepen tot stilstand gebracht. Meer dan tweehonderd opvarenden zijn gearresteerd en naar Israël gebracht, waar zij in afwachting zijn van uitzetting naar hun respectieve landen. De Israëlische autoriteiten benadrukken dat de arrestanten in goede gezondheid verkeren en dat er geen sprake zou zijn van buitensporig geweld tijdens de operatie.

Vier schepen zouden door technische problemen tot stilstand zijn gekomen en varen vooralsnog niet verder. Toch melden tracker-gegevens dat nog enkele boten onderweg zijn richting Gaza, al lijkt de kans klein dat zij de blokkade weten te doorbreken.

Internationale verontwaardiging

De actie van Israël heeft wereldwijd tot verontwaardigde reacties geleid. Zo heeft Spanje onmiddellijk de hoogste Israëlische vertegenwoordiger in Madrid ontboden, nadat bekend werd dat er 65 Spaanse activisten aan boord zaten van de schepen. Frankrijk bevestigde de arrestatie van Europarlementariër Rima Hassan, die de Israëlische actie “illegaal” en “willekeurig” noemde.

Ook in België is de schok groot. De bekende mensenrechtenadvocaat Alexis Deswaef is gearresteerd. Hij liet via advocaten weten geen documenten te zullen ondertekenen en zelfs een hongerstaking te beginnen uit protest tegen zijn detentie. Eerder werd al bekend dat de Brusselse activiste Latifa Gharbaoui zich onder de arrestanten bevindt.

Nederlandse betrokkenheid

Volgens premier Dick Schoof zijn er vermoedelijk vier Nederlanders aangehouden. Hij noemde het “onverstandig” dat de opvarenden de tocht hebben ondernomen, maar verzekerde dat Nederland waar nodig consulaire bijstand zal verlenen. Een officiële oproep tot onmiddellijke vrijlating van de Nederlanders blijft echter uit.

Turkije opent onderzoek

In Turkije heeft het parket van Istanboel een strafrechtelijk onderzoek geopend. Omdat 24 Turkse burgers zich onder de opvarenden bevinden, onderzoekt het parket mogelijke schendingen van het VN-zeerecht. Daarbij wordt gekeken naar zware misdrijven als vrijheidsberoving, plundering en zelfs foltering. Turkse media melden dat Israël van plan is dertig Turken uit te zetten naar Europa.

Een herhaling van eerdere confrontaties

De Gaza-flottielje herinnert velen aan eerdere internationale protestacties tegen de blokkade van Gaza. Bekend is de dodelijke bestorming van de Mavi Marmara in 2010, waarbij tien Turkse activisten om het leven kwamen. Hoewel de huidige actie vreedzaam bedoeld was, wijst Israël erop dat het blokkeren van de Gazastrook noodzakelijk is om wapenleveringen aan Hamas te voorkomen. Activisten daarentegen benadrukken dat de blokkade de bevolking van Gaza onmenselijk treft.

Conclusie

De interceptie van de Global Sumud Flotilla onderstreept de voortdurende spanning rond Gaza en de diep verdeelde meningen wereldwijd. Voor de Israëlische autoriteiten is het optreden een kwestie van veiligheid, voor de activisten en hun achterban een flagrante schending van internationaal recht en mensenrechten. Met de arrestatie van honderden mensen, waaronder prominente politici en activisten uit Europa, lijkt het diplomatieke vuur voorlopig nog niet gedoofd.