EU zoekt gezamenlijke oplossing voor bevroren Russische tegoeden ter ondersteuning van Oekraïne

BRUSSEL – De Europese Unie staat voor een belangrijke beslissing over de tientallen miljarden euro’s aan Russische tegoeden die sinds de invasie van Oekraïne zijn bevroren. Deze fondsen liggen bij het Brusselse effectenhuis Euroclear en vormen een gevoelige kwestie binnen de EU, vooral omdat België als gastland een bijzondere positie inneemt. De Europese Commissie en de lidstaten onderhandelen nu over een manier om deze middelen te gebruiken voor financiële steun aan Oekraïne, met als doel de Europese veiligheid en stabiliteit te waarborgen.

Vrijdagavond hebben Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de Duitse bondskanselier Friedrich Merz een overleg gehad met de Belgische premier Bart De Wever in Brussel. Volgens Von der Leyen verliep het gesprek “zeer constructief”. Ze benadrukte dat het van essentieel belang is dat alle EU-lidstaten hetzelfde risico dragen wat betreft de bevroren tegoeden. “Financiële steun voor Oekraïne is cruciaal voor de Europese veiligheid. We hebben hierover een zeer constructief gesprek gehad,” aldus Von der Leyen op sociale media.

De Duitse bondskanselier Merz sloot zich daarbij aan en benadrukte in de Duitse media dat de EU gezamenlijk moet optreden om een stabiele en verantwoorde oplossing te vinden. Beide leiders willen dat de gesprekken worden voortgezet met het oog op de EU-top op 18 december 2025, waar een gezamenlijke strategie gepresenteerd moet worden. Dit maakt het de komende weken tot een cruciale periode voor zowel de Europese Commissie als de lidstaten.

Euroclear en de gevoeligheid van België

België bevindt zich in een unieke positie omdat Euroclear, het centrale effectenhuis waar de tegoeden van Russische entiteiten zijn bevroren, in Brussel is gevestigd. Dit betekent dat België een centrale rol speelt bij de uitvoering van eventuele maatregelen, maar ook dat het land mogelijk extra risico’s draagt. Von der Leyen benadrukte dat dit moet worden gezien in het kader van een gelijke verdeling van risico’s binnen de EU.

De discussie gaat niet alleen over het vrijgeven van de tegoeden, maar ook over hoe dat juridisch en financieel verantwoord kan gebeuren. De Europese Commissie heeft voorgesteld om de middelen te gebruiken voor een lening aan Oekraïne, zodat het land middelen krijgt voor wederopbouw en humanitaire hulp. Sommige lidstaten willen eerst garanties dat dit proces volledig transparant en veilig verloopt.

Politieke en geopolitieke context

De gesprekken vinden plaats tegen de achtergrond van een gespannen geopolitieke situatie in Europa. De invasie van Oekraïne door Rusland heeft geleid tot brede sancties en economische maatregelen tegen Russische entiteiten. Het bevriezen van tegoeden is onderdeel van die sancties, maar het gebruik ervan voor steun aan Oekraïne is een nieuw en gevoelige stap die zorgvuldige afstemming vereist tussen alle EU-lidstaten.

Volgens waarnemers is het overleg in Brussel ook bedoeld om politieke consensus te creëren en eventuele nationale bezwaren weg te nemen. De Wever staat bekend om zijn kritische houding ten opzichte van bepaalde EU-initiatieven, en zijn steun is essentieel voor een gezamenlijke beslissing. Het feit dat Von der Leyen en Merz persoonlijk aanwezig waren, onderstreept het belang van deze onderhandelingen.

Vooruitblik naar de EU-top

De komende dagen zullen cruciaal zijn voor de afronding van de onderhandelingen. Lidstaten bespreken onderling risicoverdeling, juridische kaders en praktische uitvoering van het plan. Volgens bronnen uit diplomatieke kringen is er hoop dat tijdens de EU-top op 18 december een gezamenlijke verklaring kan worden afgegeven, waarmee de bevroren tegoeden formeel kunnen worden ingezet voor Oekraïne.

Voor België en de EU betekent dit een delicate afweging tussen solidariteit, financiële verantwoordelijkheid en politieke stabiliteit. Hoe deze kwestie wordt opgelost, kan precedent scheppen voor toekomstige maatregelen tegen Russische activa en de rol van Europese instellingen bij internationale crises.

Als je wilt, kan ik ook een versie schrijven met een meer nieuwsverslag-achtig en spannendere toon, zoals een live-reportage van de onderhandelingen, zodat het leesgevoel meer aansluit bij de spanning van politieke onderhandelingen.