Haagse ingewijden melden dat het ministerie niet blij is met het feit dat zij opdraait voor de kosten, omdat het ook de indruk kan wekken dat overlast beloond wordt. Demissionair minister Mona Keijzer (Asiel en Migratie) bezoekt maandag Ter Apel. Ze zal dan met de burgemeesters van de betrokken gemeenten de kwestie bespreken. 

Veel incidenten

De maatregel is genomen na een toenemend aantal incidenten op de buslijn op hetzelfde traject, die volgens vervoerder Qbuzz zorgen voor ‘een directe impact’ op de buschauffeurs en reizigers. 

Bus 73 is de reguliere buslijn van Qbuzz en verantwoordelijk voor het openbaar vervoer van en naar Ter Apel. In 2019 werd door het ministerie van Justitie en Veiligheid, in overleg met de betrokken gemeenten, besloten om een extra pendelbus voor asielzoekers in te zetten. De asielzoekers moesten de normale prijs betalen voor een ritje. Tot de maatregel werd besloten omdat er destijds veel incidenten waren op de gewone buslijn. 

Kabinet wil dat boa in het ov identiteit asielzoekers kan controleren

“Ondanks het pakket aan bestaande maatregelen blijkt dat incidenten niet volledig te voorkomen zijn”, meldt Qbuzz in een persbericht. Zo begeleidden zogenaamde hosts mensen vanuit het azc naar de pendelbus en werden op verschillende plekken toezichthouders en boa’s ingezet.

Volgens Qbuzz is het aantal incidenten zelfs ‘fors toegenomen’. De busmaatschappij ziet dat de incidenten steeds ernstiger worden van aard.

Daarom wordt de pendelbus – die voorheen nog 4,52 euro kostte – nu gratis voor bewoners en bezoekers van het azc. Qbuzz zegt zich namelijk grote zorgen te maken ‘over de veiligheid van haar chauffeurs en reizigers’ op de buslijn.

Evaringen buschauffeurs

Op de website van vakbond CNV worden ervaringen van buschauffeurs gedeeld. “In Emmen wilde ik iemand eruit sturen. Toen bemoeiden passagiers zich ermee, die begonnen te vechten en hebben hem uit de bus geduwd”, schrijft een chauffeur.

Een woordvoerder van CNV vertelt ook over een incident eerder deze week. “Drie mensen stapten de bus in. Eén van hen betaalde, maar de andere sneakten gewoon naar binnen. Zij bleken een verlopen kaart te hebben.” 

Asielzoeker mag sneller aan het werk, maar alleen als kans op verblijfsvergunning groot is

Die ontdekking zorgde voor gedoe in de bus. “Ze hadden een grote mond, en er werd ook geduwd en getrokken.” Ook worden er volgens de woordvoerder vaker na een ruzie ruitenwissers van de bus afgetrokken. 

“De ergste voorbeelden verzwijg ik nog vanwege de privacy”, voegt de woordvoerder eraan toe.

Lijn 73 verlichten

De pendeldienst is niet in handen van Qbuzz, maar wordt uitgevoerd door Drenthe Tours. De kosten voor de gratis pendelbus worden betaald door het ministerie van Justitie en Veiligheid, zo bevestigt een woordvoerder.

Het is de bedoeling dat de bewoners en bezoekers van het azc zoveel mogelijk gebruik gaan maken van de gratis pendelbus. “Door deze doelgroep de voorziening te bieden om vrij te pendelen, ontstaat naar verwachting verlichting op de reguliere Qbuzz-lijnen, waaronder lijn 73”, schrijft Qbuzz.

Kabinet: veel minder asielzoekers naar ons land dan eerder gedacht

Maar of het gratis maken van de pendelbus nou de juiste oplossing is? Leon Vincken, directeur van de Vereniging Veiligheidsdomein Nederland (VVNL), zegt dat de communicatie een ‘volstrekt verkeerd signaal’ afgeeft. “Het lijkt nu alsof de bus gratis wordt als je bij wijze van spreken een bus kapot slaat.”

Maar extra beveiliging inzetten, is volgens veiligheidskenner Vincken ook geen heilige graal bij dit soort problemen. “Je kunt een beveiliger voor de bushalte zetten, maar zij mogen geen geweld gebruiken. Die beveiliger kan dus wel kaartjes gaan controleren en proberen te de-escaleren, maar als het uit de hand loopt, heb je toch weer politie nodig.”

Op dit moment is daar volgens Vincken ook een discussie over in Nederland. “De politie heeft een monopolie op geweld. Verder is daar een hele strakke wetgeving voor in Nederland, zodat niet iedereen zomaar plekken kan beveiligen. In openbare ruimtes is dat echt de rol van de politie.”