Voor de zevende keer in drie jaar tijd is het regenboogzebrapad aan de Veerweg in Papendrecht doelwit geworden van vernieling. Afgelopen vrijdagnacht werd de brandweer opgeroepen nadat een tweewieler in brand was gestoken op het kleurrijke zebrapad. Eerder deze week ging op exact dezelfde plek al een kliko in vlammen op. De politie onderzoekt beide incidenten en sluit een verband niet uit. De vraag die steeds luider klinkt: waarom blijft dit zebrapad zoveel woede oproepen — en wat zegt dat over Papendrecht en Nederland?

Een zebrapad dat meer is dan verf op straat

Het regenboogzebrapad ligt er inmiddels drie jaar en werd destijds aangelegd op initiatief van een docent, met steun van de gemeente. Het moest bijdragen aan zichtbaarheid, acceptatie en het gevoel dat iedereen zichzelf mag zijn in de openbare ruimte. Voorstanders zien het pad als een vreedzaam en belangrijk symbool van inclusiviteit.

Maar de realiteit is anders gebleken. In drie jaar tijd is het pad minstens zeven keer vernield: de toplaag werd verwijderd, tegels omgedraaid, er verschenen homofobe leuzen en nu zelfs brandstichting. Dat roept ongemakkelijke vragen op. Niet alleen over de daders, maar ook over de bredere maatschappelijke spanningen waar dit zebrapad blijkbaar middenin staat.

Onacceptabel geweld — maar ook een ongemakkelijke discussie

Burgemeester Margreet van Driel veroordeelde de incidenten scherp en benadrukte dat vernielingen onacceptabel zijn. Daarover lijkt brede consensus te bestaan. Brandstichting is een misdrijf, punt. Toch stopt het debat daar niet.

Want terwijl het gemeentebestuur en activisten spreken over haat en intolerantie, zeggen andere inwoners — vaak stiller — iets anders. Zij vragen zich af waarom juist politiek en ideologisch geladen symbolen een vaste plek moeten krijgen in de openbare ruimte. Voor hen voelt het regenboogzebrapad niet als neutraliteit of veiligheid, maar als een opgelegd statement.

Symboolpolitiek of noodzakelijke zichtbaarheid?

Critici wijzen erop dat acceptatie niet ontstaat door verf op straat, maar door opvoeding, dialoog en wederzijds respect. Zij vragen zich af of het herhaaldelijk herstellen van het zebrapad — met belastinggeld — nog wel proportioneel is, zeker nu het keer op keer doelwit wordt. “Hoe vaak moeten we dit blijven repareren voordat we erkennen dat het hier structureel botst?” is een vraag die steeds vaker wordt gesteld.

Voorstanders reageren fel op die kritiek. Volgens hen is juist het toegeven aan vandalisme een verkeerd signaal. “Als we stoppen, winnen intolerantie en intimidatie,” klinkt het. Het zebrapad zou niet het probleem zijn, maar een spiegel van een samenleving die worstelt met diversiteit.

Een dorp als slagveld van een nationale cultuurstrijd

Wat in Papendrecht gebeurt, staat niet op zichzelf. Ook in andere gemeenten, zoals Geldermalsen, zijn regenboogpaden vrijwel direct na aanleg beklad of beschadigd. Steeds vaker lijken lokale kwesties onderdeel te worden van een bredere cultuurstrijd, waarin thema’s als gender, seksualiteit en identiteit fel tegenover elkaar staan.

In dat licht is het regenboogzebrapad niet langer slechts een verkeersvoorziening, maar een politiek strijdtoneel. Voor sommigen een noodzakelijk baken van bescherming, voor anderen een provocatie die niets met verkeer of veiligheid te maken heeft.

De stille meerderheid zwijgt

Opvallend is dat het debat vaak wordt gevoerd door de uitersten. Aan de ene kant activisten en bestuurders die elke kritiek framen als haat. Aan de andere kant vandalen die hun afkeer uiten via strafbare feiten. Daartussen bevindt zich een grote groep inwoners die zich ongemakkelijk voelt bij beide kanten — maar zelden wordt gehoord.

Zij verwerpen geweld en vandalisme, maar voelen zich ook niet vertegenwoordigd door symbolische politiek. Hun vraag is simpel: hoe houden we de openbare ruimte van iedereen, zonder dat die ruimte steeds opnieuw een ideologisch slagveld wordt?

Meer dan een zebrapad

De brandstichting in Papendrecht is strafbaar en moet worden onderzocht en bestraft. Maar wie denkt dat daarmee het probleem is opgelost, vergist zich. Het echte conflict zit dieper: in botsende waarden, wederzijds onbegrip en een samenleving waarin symbolen steeds zwaarder worden beladen.

Zolang die discussie niet open en eerlijk wordt gevoerd — zonder meteen te moraliseren of demoniseren — zal het regenboogzebrapad waarschijnlijk blijven terugkeren in het nieuws. Niet als verkeersmarkering, maar als brandpunt van verdeeldheid.