De discussie over de pendelbus tussen het asielzoekerscentrum in Ter Apel en station Emmen laait opnieuw op.

Demissionair minister van Asiel en Migratie Mona Keijzer heeft duidelijkheid gegeven: de bus wordt niet gratis.

Asielzoekers moeten, net als andere reizigers, blijven betalen voor hun rit. Volgens de minister is gratis vervoer geen oplossing voor de problemen die al langere tijd spelen rond deze busverbinding.

Waarom de pendelbus opnieuw ter discussie staat

De pendelbus werd ooit in het leven geroepen om de druk op de reguliere buslijn 73 van Qbuzz te verlichten.

Op die lijn vonden jarenlang veel incidenten plaats, waarbij chauffeurs en andere reizigers zich onveilig voelden. Om die reden werd in 2019 besloten een aparte bus in te zetten die specifiek tussen het azc in Ter Apel en Emmen rijdt.

Het idee was simpel: minder spanningen op de gewone lijn en meer overzicht voor vervoerder en handhaving.

In de praktijk blijkt dat de problemen daarmee niet zijn verdwenen. Integendeel, volgens Qbuzz is het aantal meldingen juist toegenomen en zijn de incidenten ernstiger geworden.

Incidenten nemen toe ondanks extra maatregelen

De afgelopen jaren zijn verschillende maatregelen genomen om de situatie onder controle te krijgen. Denk aan de inzet van hosts, extra toezichthouders en buitengewoon opsporingsambtenaren. Toch blijft het onrustig op en rond de pendelbus.

Chauffeurs melden verbaal geweld, intimidatie en in sommige gevallen fysieke dreiging. Ook reizigers geven aan dat zij zich onveilig voelen.

Qbuzz spreekt van een directe impact op het personeel, dat steeds vaker te maken krijgt met stress en ziekteverzuim.

Juist vanwege die aanhoudende problemen kwam de vervoerder met een opvallend voorstel: maak de pendelbus gratis voor bewoners en bezoekers van het azc. Volgens Qbuzz zou dat spanningen kunnen verminderen en de veiligheid vergroten.

Gratis vervoer? Minister ziet dat anders

Minister Keijzer ziet niets in dat plan. Tijdens een bezoek aan Ter Apel maakte zij duidelijk dat gratis vervoer volgens haar het verkeerde signaal afgeeft. Mensen die zich misdragen, moeten niet worden beloond, zo stelt zij.

Volgens de minister moet de focus liggen op handhaving en het aanpakken van probleemgedrag, niet op het wegnemen van kosten.

Daarbij benadrukt zij dat er nooit een definitief besluit is genomen om de pendelbus gratis te maken. Geruchten daarover deden eerder de ronde, mede door berichtgeving waarin werd gesteld dat het ministerie de kosten zou dragen. Volgens Keijzer is dat beeld onjuist.

Iedereen gelijk behandelen in het openbaar vervoer

Een belangrijk argument van de minister is het principe van gelijkheid. In het openbaar vervoer betaalt iedereen voor een kaartje, ongeacht achtergrond of situatie.

Asielzoekers vormen daarop geen uitzondering. De pendelbus kostte eerder 4,52 euro per rit en dat blijft zo.

Volgens Keijzer is het onbegrijpelijk dat juist bij toenemende overlast wordt gedacht aan het schrappen van de ritprijs. In haar ogen werkt dat averechts en ondermijnt het het draagvlak bij omwonenden en andere reizigers.

Samenwerking tussen politie en handhaving cruciaal

De minister erkent dat niet alle asielzoekers zich misdragen. Het gaat volgens haar om een relatief kleine groep die voor problemen zorgt. Juist daarom is het belangrijk dat incidenten consequent worden gemeld en opgevolgd.

Keijzer pleit voor nauwere samenwerking tussen vervoerders, handhaving en politie. Alleen door snel en zichtbaar op te treden kan de situatie verbeteren.

Ook burgemeesters en lokale bestuurders spelen daarin een belangrijke rol, aldus de bewindsvrouw.

Ter Apel al jaren brandpunt van discussie

Ter Apel staat al lange tijd symbool voor de bredere problemen in het Nederlandse asielbeleid.

Overvolle opvang, lange wachttijden en spanningen met de omgeving zorgen regelmatig voor landelijke aandacht. De pendelbus is daarbij slechts één onderdeel van een veel groter probleem.

Ondernemers in het dorp klagen over overlast en een afname van het veiligheidsgevoel.

Tegelijkertijd geven bewoners van het azc aan dat zij afhankelijk zijn van de verbinding met Emmen voor boodschappen, afspraken en contact met instanties.

Vervoerder blijft zorgen uiten

Qbuzz blijft benadrukken dat de veiligheid van personeel en reizigers voorop moet staan. De vervoerder geeft aan dat de huidige situatie onhoudbaar is en dat extra maatregelen noodzakelijk zijn. Of dat leidt tot verdere aanpassingen aan de pendelbus, is vooralsnog onduidelijk.

Wel is duidelijk dat gratis vervoer voorlopig van de baan is. Het ministerie kiest voor een harde lijn, waarbij handhaving en gedragsverandering centraal staan.

Publieke opinie verdeeld

De uitspraak van minister Keijzer zorgt voor verdeelde reacties.

Voorstanders vinden het logisch dat iedereen betaalt en dat wangedrag niet wordt beloond. Zij wijzen erop dat gratis voorzieningen juist extra problemen kunnen veroorzaken.

Tegenstanders stellen dat het betaalde vervoer de spanningen niet wegneemt en dat veiligheid belangrijker zou moeten zijn dan principes. Volgens hen moet alles worden overwogen als dat chauffeurs en reizigers beter beschermt.

Wat betekent dit voor de toekomst?

Voorlopig blijft alles bij het oude: de pendelbus rijdt, asielzoekers betalen en incidenten blijven een punt van zorg. De komende tijd zal moeten blijken of strengere handhaving daadwerkelijk effect heeft.

De situatie in Ter Apel laat zien hoe ingewikkeld de combinatie is van asielopvang, openbaar vervoer en lokale veiligheid.

De pendelbus is uitgegroeid tot een symbooldossier, waarin beleid, emoties en dagelijkse praktijk samenkomen.

Eén ding is zeker: het laatste woord over de pendelbus in Ter Apel is nog niet gesproken.