PVV verliest terrein in peilingen: Forum voor Democratie profiteert van kiezersverschuiving
De Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders verliest in december opnieuw terrein in de peilingen. Volgens de nieuwste zetelpeiling van Maurice de Hond komt de partij uit op 20 zetels, zes minder dan direct na de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. Daarmee zakt de PVV verder weg en bereikt zij haar laagste peilingsniveau sinds begin november 2023.
De neerwaartse trend is niet nieuw. Al in november leverde de PVV drie zetels in. In december komt daar opnieuw een verlies van drie zetels bij. Deze aanhoudende daling steekt af tegen de relatieve stabiliteit bij de meeste andere partijen, waar de zetelverschuivingen beperkt blijven. Toch is er binnen dit politieke landschap één duidelijke winnaar: Forum voor Democratie (FVD).
Forum voor Democratie stijgt opvallend
Forum voor Democratie klimt in de peiling naar 12 zetels, een stijging van vijf zetels ten opzichte van de verkiezingsuitslag. Daarmee is FVD de partij die het meest profiteert van de verschuivingen onder kiezers aan de rechterzijde van het politieke spectrum.
Ook JA21 laat een lichte groei zien en komt uit op 10 zetels, terwijl BBB juist verder terrein verliest en terugzakt naar 3 zetels. De bewegingen wijzen op een heroriëntatie onder rechtse en protestkiezers, waarbij een deel zich afwendt van de PVV en kiest voor alternatieven die zich eveneens kritisch opstellen tegenover het huidige politieke bestel.
Afnemende kiezersloyaliteit bij de PVV
Een belangrijk inzicht uit de peiling is de dalende kiezersloyaliteit van de PVV. Van de kiezers die op 29 oktober op de partij stemden, zegt nu nog slechts twee derde opnieuw op de PVV te stemmen. Dat percentage ligt aanzienlijk lager dan bij andere partijen.
Ter vergelijking: bij CDA, D66, JA21 en FVD ligt de loyaliteit onder voormalige kiezers op 87 procent of hoger. Dit verschil suggereert dat PVV-stemmers minder vast verbonden zijn aan hun partijkeuze en gevoeliger zijn voor politieke ontwikkelingen en alternatieve boodschappen.
Volgens de peiling is 14 procent van de voormalige PVV-kiezers overgestapt naar Forum voor Democratie. Dat maakt FVD veruit de grootste ontvanger van weglopende PVV-stemmen. Daarnaast weet Forum ook kiezers aan te trekken die eerder op BBB en JA21 stemden.
Waarom juist Forum voor Democratie?
De groei van FVD kan deels worden verklaard door de positionering van de partij. Forum profileert zich nadrukkelijk als systeemkritisch en benadrukt thema’s als nationale soevereiniteit, verzet tegen Europese integratie en wantrouwen tegenover gevestigde instituties. Voor kiezers die vinden dat de PVV na de verkiezingen te voorzichtig of te afwachtend opereert, kan FVD een aantrekkelijker alternatief lijken.
Bovendien doet FVD het volgens de peiling relatief goed onder niet-stemmers. Dat wijst erop dat de partij niet alleen profiteert van verschuivingen binnen het bestaande electoraat, maar ook in staat is om mensen te mobiliseren die eerder afhaakten of thuisbleven.
Stabiliteit elders, maar onderliggende spanning
Hoewel de aandacht vooral uitgaat naar de daling van de PVV en de stijging van FVD, blijven de meeste andere partijen relatief stabiel. Grote verschuivingen blijven uit, wat erop wijst dat het politieke landschap zich voorlopig niet volledig herschikt.
Toch is de situatie allesbehalve statisch. De peilingen laten zien dat de rechterflank van de Nederlandse politiek in beweging is. Kiezers lijken te zoeken naar partijen die hun zorgen en onvrede het meest overtuigend verwoorden, zeker in een periode waarin formatiegesprekken, beleidskeuzes en politieke compromissen centraal staan.
Betekenis voor Geert Wilders en de PVV
Voor Geert Wilders vormt de daling in de peilingen een duidelijk signaal. De partij die de verkiezingen als grootste afsloot, ziet haar voorsprong in korte tijd slinken. Of deze trend tijdelijk is of structureel, zal afhangen van hoe de PVV zich de komende maanden positioneert.
Belangrijk is de vraag of Wilders erin slaagt om het vertrouwen van zijn achterban vast te houden, vooral nu een deel van de kiezers zijn toevlucht zoekt bij meer uitgesproken alternatieven. Tegelijkertijd blijft de PVV met 20 zetels nog altijd een grote speler, maar de vanzelfsprekendheid van haar dominante positie lijkt af te nemen.
Een verschuivend politiek landschap
De recente peilingen onderstrepen dat electorale steun geen vast gegeven is. Zeker in tijden van politieke onzekerheid en maatschappelijke onrust kunnen kiezers snel van koers veranderen. De opmars van Forum voor Democratie en de terugval van de PVV illustreren hoe dynamisch het politieke speelveld momenteel is.
De komende maanden zullen uitwijzen of deze trends doorzetten, of dat de verhoudingen opnieuw verschuiven zodra concrete beleidsresultaten of politieke doorbraken zichtbaar worden.
FAQ – Veelgestelde vragen
Wat zegt de zetelpeiling van Maurice de Hond precies?
De peiling geeft een momentopname van hoe kiezers nu zouden stemmen, gebaseerd op representatief onderzoek. Het is geen voorspelling van verkiezingsuitslagen, maar een indicatie van trends.
Waarom verliest de PVV zetels in december?
De peiling wijst op een afnemende kiezersloyaliteit. Een deel van de voormalige PVV-stemmers kiest nu voor andere partijen, vooral Forum voor Democratie.
Waarom wint Forum voor Democratie zoveel zetels?
FVD trekt voormalige PVV-kiezers aan, wint stemmen van BBB en JA21 en scoort relatief goed onder niet-stemmers door zijn scherpe, systeemkritische profilering.
Is deze daling voor de PVV definitief?
Niet per se. Peilingen kunnen fluctueren. Politieke ontwikkelingen, campagnes en beleidskeuzes kunnen de steun weer doen toenemen of verder doen afnemen.
Wat betekenen deze verschuivingen voor de Nederlandse politiek?
Ze wijzen op een heroriëntatie binnen het rechtse electoraat en vergroten de onzekerheid over toekomstige machtsverhoudingen, zowel in de Kamer als daarbuiten.
