Aantal Leefloners in Vlaanderen Breekt Nieuw Record: Ontdek Hier de Situatie in Jouw Gemeente

Vlaanderen, België – 13 september 2025 – Het aantal leefloners in Vlaanderen heeft in 2025 een nieuw record bereikt, met bijna 60.000 mensen die afhankelijk zijn van het leefloon. Dit markeert een verdubbeling ten opzichte van 2008, toen het aantal leefloners veel lager was. Deze groei is te wijten aan een combinatie van factoren, waaronder de veranderende arbeidsmarkt, strengere regels voor uitkeringen en een toename van kwetsbare groepen. Bovendien wordt verwacht dat dit aantal de komende jaren verder zal toenemen, vooral door het verlies van werkloosheidsuitkeringen door een aanzienlijke groep werklozen in 2026.

Stijging van het Aantal Leefloners

Het aantal mensen dat in Vlaanderen een leefloon ontvangt, is de afgelopen jaren gestegen. De stijging wordt grotendeels toegeschreven aan de verschuivingen op de arbeidsmarkt, waarin steeds meer mensen moeite hebben om werk te vinden, vooral voor de langere termijn. Tegelijkertijd hebben strengere regels voor sociale uitkeringen, zoals werkloosheidsuitkeringen, ervoor gezorgd dat steeds meer mensen afhankelijk zijn geworden van het leefloon. Deze regels hebben in veel gevallen geleid tot een vermindering van de uitkeringen voor werklozen, waardoor zij vaak terechtkomen in de vangnetten van het OCMW (Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn).

Volgens Marjolijn De Wilde, onderzoeker lokaal sociaal beleid aan de KU Leuven, is de situatie zorgwekkend. Ze zegt:

“De stijging van het aantal leefloners is in de eerste plaats het gevolg van een dynamisch veranderende arbeidsmarkt en strengere regels rondom werkloosheids- en sociale uitkeringen. Dit resulteert in meer kwetsbare mensen die niet in hun eigen onderhoud kunnen voorzien. De verwachting is dat deze groep de komende jaren nog verder zal toenemen.”

Toenemende Werkloosheid en Verlies van Werkloosheidsuitkeringen

Een andere belangrijke factor die bijdraagt aan de toename van het aantal leefloners is de toenemende werkloosheid en het verlies van werkloosheidsuitkeringen. Het RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening) schat dat in 2026 een aanzienlijk aantal werklozen hun uitkering zal verliezen na het verstrijken van de termijn voor werkloosheidssteun. Dit betekent dat velen zullen aankloppen bij hun OCMW’s voor een leefloon.

Met deze nieuwe instroom van aanvragen wordt verwacht dat de druk op lokale overheden zal toenemen. Marjolijn De Wilde waarschuwt:

“We kunnen een stijging van de wachttijden verwachten, omdat de OCMW’s zich voorbereiden op een aanzienlijke toename van aanvragen. Het zal een enorme uitdaging zijn voor de lokale overheden om voldoende hulp te bieden zonder dat er een te lange wachttijd ontstaat.”

Wachttijden en Verlies van Sociale Zekerheid

Het aantal aanvragen bij de OCMW’s zal naar verwachting de komende jaren een piek bereiken. Er wordt voorspeld dat de wachttijden voor het ontvangen van een leefloon zullen oplopen, vooral in gemeentes waar de werkloosheid hoog is. Dit heeft niet alleen invloed op de mensen die het leefloon aanvragen, maar ook op de lokale diensten en het personeel dat deze aanvragen moet verwerken.

In sommige gevallen kunnen de wachttijden voor het verkrijgen van een leefloon oplopen tot enkele maanden, wat betekent dat mensen tijdelijk zonder inkomen zitten. Dit kan hun financiële situatie ernstig verslechteren, wat leidt tot verdere maatschappelijke problemen.

Wat Betekent Dit voor Jouw Gemeente?

De situatie varieert per gemeente, afhankelijk van de lokale werkloosheidscijfers en de beschikbaarheid van werkgelegenheid. Sommige gemeenten zullen sneller te maken krijgen met een stijging van het aantal leefloners dan andere. Het is dan ook belangrijk om te weten hoeveel leefloners er in jouw gemeente zijn en wat de lokale overheden doen om deze stijging aan te pakken.

Gemeentes die al te maken hebben met een hogere werkloosheid of grotere kwetsbare bevolkingsgroepen, zullen meer hulpbehoevenden verwelkomen. Dit kan leiden tot hogere belastingtarieven of verminderingen in andere openbare diensten, omdat meer middelen worden geïnvesteerd in het ondersteunen van de leefloners.

Wat Kan Er Worden Gedaan?

Er zijn verschillende manieren waarop gemeenten en de Vlaamse overheid de stijging van het aantal leefloners kunnen aanpakken. Verhoogde investeringen in werkgelegenheid, opleidingsprogramma’s en sociale voorzieningen kunnen een deel van de oplossing zijn. Het verstrekken van bijkomende ondersteuning voor mensen die tijdelijk hun uitkering verliezen, zou hen kunnen helpen om niet in de armoede terecht te komen en de overgang naar een leefloon te vermijden.

Daarnaast wordt er in verschillende gemeenten geprobeerd om de wachttijden bij OCMW’s te verkorten door digitaal aanvragen en snellere verwerkingssystemen te implementeren. Dit kan helpen om de belasting voor lokale diensten te verlichten.

Wat Betekent Dit voor de Toekomst van Vlaanderen?

De toename van het aantal leefloners is een signaal voor de Vlaamse overheid om meer te doen aan de aanpak van werkloosheid en armoede. Marjolijn De Wilde benadrukt dat dit probleem structureel van aard is, en dat er op langere termijn oplossingen moeten komen die verder gaan dan tijdelijke maatregelen.

“De focus moet liggen op langetermijnbeleid en niet alleen op de reactie op acute situaties. Alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat de stijging van het aantal leefloners niet doorzet, maar juist afneemt.”

Conclusie

Het aantal leefloners in Vlaanderen heeft een zorgwekkend hoog niveau bereikt, met de voorspelling dat dit aantal in de komende jaren zal blijven stijgen. De stijging wordt aangedreven door veranderende arbeidsomstandigheden, strengere sociale regels en het verlies van werkloosheidsuitkeringen. Dit heeft niet alleen impact op de mensen die het leefloon ontvangen, maar zal ook de druk op de lokale OCMW’s verhogen, wat kan leiden tot langere wachttijden en een zwaardere belasting van lokale overheden. Gemeenten moeten daarom proactief maatregelen nemen om deze stijging te beheren en ervoor te zorgen dat mensen op tijd de hulp krijgen die ze nodig hebben. Het blijft een uitdaging voor de toekomst van Vlaanderen.