Het overkomt duizenden mensen per jaar: je telefoon wordt plots uit je hand of zak gegrist, en voordat je goed en wel doorhebt wat er gebeurt, is de dader al aan het wegrennen. Voor veel slachtoffers is dit het moment waarop paniek toeslaat. Je beseft ineens dat al je contacten, foto’s, apps en soms zelfs je bankgegevens in handen van een vreemde liggen. Maar één man besloot dat hij zich niet zomaar liet bestelen. Toen zijn telefoon werd afgepakt, zette hij direct de achtervolging in.

Omstanders waren verbaasd over zijn reactie. Waar de meeste mensen zouden schrikken of misschien hulp zouden roepen, ging hij er vol achteraan. Zonder te twijfelen sprintte hij achter de dief aan, vastbesloten om zijn eigendom terug te krijgen. Je zou kunnen zeggen dat hij zichzelf in een soort overlevingsmodus zette. Want laten we eerlijk zijn: je smartphone is tegenwoordig veel meer dan alleen een apparaat om te bellen. Het is je agenda, je fotoalbum, je werk, je entertainment en je digitale kluis in één. Dat laat je niet zomaar meenemen.

De achtervolging duurde niet lang. Binnen enkele tientallen meters had hij de dief ingehaald en wist hij hem tot stoppen te dwingen. Volgens ooggetuigen was het een indrukwekkend tafereel. De dader, die waarschijnlijk had gedacht dat hij er makkelijk vandoor kon gaan, werd ingehaald door iemand die duidelijk niet van plan was het erbij te laten zitten. Uiteindelijk leverde de dief de telefoon terug, maar daar bleef het niet bij. De man gaf hem ook nog een stevige klap in het gezicht.

En precies dáár begint de discussie. Want aan de ene kant begrijpen veel mensen zijn reactie maar al te goed. Je wordt beroofd, je voelt je machteloos, en als je dan de kans krijgt om iets terug te doen, voelt dat misschien gerechtvaardigd. Het idee dat je iemand een “lesje leert” spreekt veel mensen aan. Het geeft een gevoel van gerechtigheid: wie kwaad doet, moet daar direct de gevolgen van ondervinden.

Toch is er ook een andere kant. In een samenleving met wetten en regels is het juist de bedoeling dat we zulke situaties overlaten aan de politie en justitie. Zelf rechter spelen kan al snel doorslaan. Want wat als de klap te hard was? Of wat als de dader gewond raakt en het slachtoffer later zelf voor de rechter moet verschijnen wegens mishandeling? Je ziet vaker dat dit juridisch een grijs gebied is. De één zegt: “Eigen schuld, dikke bult,” terwijl de ander waarschuwt dat je jezelf in de problemen kunt brengen.

Wat deze situatie zo interessant maakt, is dat het mensen dwingt na te denken over hun eigen instinct. Stel je voor dat jij in dezelfde positie zou zitten. Je loopt op straat, iemand rukt je telefoon uit je hand en zet het op een lopen. Ren je erachteraan? Roep je om hulp? Of laat je het los en vertrouw je erop dat de verzekering het oplost? Het is makkelijk om te zeggen wat je zou doen vanaf de bank, maar in de praktijk reageer je vaak uit pure emotie.

Bovendien speelt trots een grote rol. Niemand wil zich laten kennen. Het idee dat iemand jou zomaar berooft en ermee wegkomt, voelt bijna persoonlijk. Het is niet alleen materieel verlies, maar ook een aantasting van je waardigheid. De man in dit verhaal liet duidelijk zien dat hij dat niet pikte. Zijn snelle reactie leverde hem applaus op bij sommige omstanders, die vonden dat de dader zijn verdiende loon kreeg.

Anderen waren juist kritischer. Zij stelden dat geweld nooit de oplossing is en dat je op zo’n moment beter de politie kunt bellen. Volgens hen riskeer je door eigenrichting dat de situatie escaleert. Want stel dat de dader een mes of ander wapen bij zich had gehad? Dan had het verhaal heel anders kunnen aflopen.

Toch zie je dat dit soort verhalen vaak populair zijn op sociale media. Mensen reageren massaal met meningen, vaak verdeeld in twee kampen: de voorstanders van keihard terugslaan en de voorstanders van kalm blijven en de autoriteiten hun werk laten doen. Het laat goed zien hoe verschillend mensen denken over rechtvaardigheid en zelfverdediging.

Persoonlijk denk ik dat er iets tussenin zit. Begrijpelijk is het zeker dat je woedend wordt en dat je je spullen terug wilt. Maar je moet altijd afwegen of het risico dat je loopt wel opweegt tegen de winst van het moment. Een telefoon terugkrijgen is fijn, maar je gezondheid en vrijheid zijn nog veel waardevoller. Eén verkeerde beweging kan grote gevolgen hebben, zowel fysiek als juridisch.

Wat je wel van dit verhaal kunt meenemen, is dat je altijd alert moet blijven. Zorg dat je telefoon beveiligd is met een code of gezichtsherkenning, zodat je gegevens niet direct op straat liggen. En wees voorbereid op hoe jij zou reageren als je in zo’n situatie terechtkomt.

Het verhaal van deze man is in elk geval een perfecte aanleiding om na te denken: moet je het recht in eigen hand nemen of niet? Het blijft een dilemma waar geen eenduidig antwoord op is. Uiteindelijk zal iedereen voor zichzelf moeten bepalen hoe ver hij bereid is te gaan om zijn eigendom en trots te verdedigen.