De politieke gemoederen in Den Haag lopen opnieuw hoog op na het besluit om asielzoekers in Ter Apel een gratis pendeldienst te geven tussen het aanmeldcentrum en station Emmen. Waar de één spreekt van een “praktische maatregel” om drukte en zwartrijden tegen te gaan, ziet de ander het als een “onvoorstelbare beloning voor aanhoudende overlast”.

Volt-Kamerlid Peter van Duijvenvoorde laat het er niet bij zitten: hij heeft inmiddels Kamervragen gesteld en wil van het kabinet weten waarom een groep die volgens hem “al maanden voor problemen zorgt” nu als eerste wordt voorzien van een exclusieve vervoersregeling.

“Nederlanders betalen, asielzoekers krijgen cadeautjes”

Volgens Van Duijvenvoorde is de maatregel een verkeerd signaal aan zowel burgers als asielzoekers.

In zijn verklaring zegt hij:

“Nederlanders worden geconfronteerd met hogere lasten, duurdere treinkaartjes en minder voorzieningen, terwijl asielzoekers die zich misdragen juist extra service krijgen. Dit voelt voor veel Nederlanders als een scheve wereld.”

De kern van zijn kritiek: overlast wordt niet aangepakt, maar gefaciliteerd.

Voorstanders stellen echter dat de pendelbus juist bedoeld is om de veiligheid in bussen en treinen te verbeteren, omdat vooral op het traject Emmen–Groningen de afgelopen maanden meerdere incidenten zijn gemeld: zwartrijden, intimidatie, agressie en in sommige gevallen zelfs fysieke dreiging.

Qbuzz: “Dit is geen beloning — dit is een noodmaatregel”

Vervoerder Qbuzz, die de pendeldienst uitvoert, benadrukt dat de maatregel puur praktisch is.

Een woordvoerder laat weten:

“Onze chauffeurs worden regelmatig geconfronteerd met spanningen, discussies over kaartjes en situaties die uit de hand kunnen lopen. Door een aparte pendelbus in te zetten hopen we rust te creëren op de overige lijnen.”

De pendelbus rijdt gratis en exclusief voor asielzoekers.

Dat laatste is precies waar de discussie oplaait.

Critici, waaronder Van Duijvenvoorde, bestempelen het als segregatie op kosten van de belastingbetaler.

Omwonenden voelen zich in de steek gelaten

Inwoners van Ter Apel en omliggende dorpen spreken van een onhoudbare situatie.

Zij ervaren al maanden overlast rondom het aanmeldcentrum: groepjes jongeren die rondhangen, fietsen die verdwijnen, winkeliers die klagen over diefstal en intimidatie.

Voor een deel van de lokale bevolking voelt de gratis pendeldienst als “de zoveelste maatregel voor asielzoekers en niet voor bewoners”.

Een ondernemer uit Ter Apel verwoordt het zo:

“Wij zijn degenen die de problemen moeten verdragen, maar zij krijgen een bus en wij krijgen niets. Hoe leg je dat uit aan een winkelier wiens spullen gisteren nog zijn gestolen?”

Kabinet onder druk — meer dan alleen een vervoersvraagstuk

De kwestie raakt aan een dieper probleem: de totale overbelasting van het asielsysteem.

Het aantal asielzoekers dat naar Ter Apel komt blijft stijgen, terwijl de opvangcentra vol zijn, lokale gemeenten niet willen meewerken en het kabinet geen duurzame oplossing lijkt te vinden.

Daarom vrezen experts dat dit soort maatregelen — hoe tijdelijk of pragmatisch ze ook zijn — vooral symptoombestrijding is.

Van Duijvenvoorde wil weten: wie betaalt dit allemaal?

In zijn Kamervragen vraagt het Kamerlid om volledige transparantie:

– Wat zijn de kosten van deze pendeldienst?

– Wie financiert dit: de vervoerder, de gemeente, of het rijk?

– Hoe lang blijft deze regeling bestaan?

– En vooral: welk signaal geeft de overheid hiermee af?

Volgens hem is het onacceptabel dat “burgers jarenlang hogere kosten en strengere regels krijgen, terwijl een groep die aantoonbaar overlast veroorzaakt juist ontzien wordt”.

Asielinstanties: “Dit voorkomt juist problemen”

Het COA en sommige veiligheidsexperts vinden echter dat de maatregel wél zin heeft.

Door een directe buslijn te creëren, zouden asielzoekers minder verspreid door de regio reizen, minder lang op stations rondhangen en minder botsingen ontstaan met reizigers die al gespannen reageren op de asielinstroom.

Een analist van Bureau Veiligheid & Leefbaarheid stelt:

“Het is een lapmiddel, maar wel een effectief lapmiddel. Het alternatief is nóg meer escalatie.”

Het debat groeit — en Nederland kijkt mee

Op sociale media barstte de discussie los:

– De ene groep noemt het “absurd, onrechtvaardig en wereldvreemd beleid”.

– De andere spreekt van “slim crisismanagement om reizigers te beschermen”.

Wat vaststaat: de maatregel heeft een gevoelige snaar geraakt in een land waar de asielproblematiek al jaren leidt tot spanningen, polarisatie en politieke verdeeldheid.

Nu het Kamerlid Van Duijvenvoorde de handschoen heeft opgepakt en het kabinet onder vuur zet, lijkt het debat nog lang niet ten einde.

FAQ – Veelgestelde Vragen over de ‘Asielpendelbus’ en de Kamervragen

1. Waarom is er überhaupt een gratis pendelbus voor asielzoekers ingesteld?

De pendelbus is opgezet door het ministerie van Asiel & Migratie, gemeenten en vervoerder Qbuzz om zwartrijden en incidenten op de reguliere lijnen te verminderen. Critici noemen het echter een “beloning voor overlast”, omdat maatregelen tegen daders ontbreken.

2. Is er bewijs dat incidenten op lijn 73 en 74 daadwerkelijk zijn toegenomen?

Buschauffeurs, reizigers en vakbond FNV melden een duidelijke toename in zowel aantal als ernst van incidenten. Er worden meldingen gedaan van agressie, intimidatie en zwartrijden. Van Duijvenvoorde vraagt om een volledig overzicht van de afgelopen vijf jaar.

3. Wordt met deze bus niet juist de norm verlaagd in plaats van hersteld?

Tegenstanders, waaronder Forum voor Democratie, stellen dat niet de regels worden gehandhaafd, maar dat de regels worden aangepast aan wie ze overtreedt. Volgens hen is dit een gevaarlijk precedent dat Nederland kwetsbaarder maakt.

4. Is deze maatregel tijdelijk, of gaat de pendelbus blijven?

De overheid noemt de maatregel “noodzakelijk en tijdelijk”, maar er is geen einddatum vastgesteld. Van Duijvenvoorde stelt daarom de vraag of er überhaupt nagedacht is over alternatieven die wél orde en veiligheid herstellen.

5. Mogen asielzoekers zonder verblijfsvergunning vrij door Nederland reizen?

Ja, zolang zij in procedure zitten. Maar FVD benadrukt dat er vaak onvoldoende duidelijkheid is over identiteit of achtergrond. Volgens Van Duijvenvoorde vormt die “volledige bewegingsvrijheid zonder identiteitszekerheid” een direct veiligheidsrisico voor reizigers en chauffeurs.