De politieke gesprekken in Den Haag verlopen opnieuw stroef en dit keer richt de aandacht zich op GroenLinks-PvdA.

Fractievoorzitter Jesse Klaver kreeg tijdens de laatste gespreksronde bij informateur Sybrand Buma opnieuw te horen dat zijn partij niet betrokken wordt bij het vormen van een nieuw kabinet.

Daarmee lijkt de formatie steeds duidelijker af te stevenen op een minderheidsregering zonder de groenrode samenwerking.

Klaver reageerde zichtbaar teleurgesteld en boos.

Volgens hem worden de kiezers die kozen voor een koerswijziging in de Nederlandse politiek genegeerd. Zijn woorden na afloop bleven niet ongemerkt en zorgen voor discussie in het Binnenhof én online.

Teleurstelling en scherpe woorden na gesprek bij Buma

Bij zijn vertrek na het formatiegesprek liet Klaver weinig ruimte voor interpretatie. Hij sprak over een proces waarin partijen bewust kiezen om GroenLinks-PvdA buiten de regering te houden en noemde dat oneerlijk richting hun achterban.

Volgens Klaver wordt vooral de blokkade van de VVD beloond. Hij vindt dat deze houding ondemocratisch aanvoelt, zeker na een verkiezingsuitslag waarin een groot deel van de kiezers volgens hem stemde voor verandering.

De spanning rond zijn woorden nam toe toen hij de situatie omschreef als een moment waarop “Nederland op een risicovolle koers wordt gezet.” Zijn emotionele toon viel op en maakte snel de ronde op sociale media.

“De wereld staat in de fik” – Klaver waarschuwt voor gevolgen

Klaver benoemde meerdere internationale en nationale ontwikkelingen die volgens hem om een stabiel en breed gedragen kabinet vragen. Onder de voorbeelden die hij aanhaalde:

• De spanningen aan de Europese grenzen

• De onzekere economische situatie

• De mogelijke terugtrekking van de Verenigde Staten uit internationale samenwerkingen

• Het risico op escalatie in internationale conflicten

Volgens hem zou een minderheidskabinet in zo’n context te kwetsbaar zijn. Een brede coalitie, waar GL/PvdA deel van uitmaakt, zou volgens hem stabiliteit en bestuurlijke zekerheid bieden.

Zijn waarschuwing klonk fel: volgens Klaver wordt er een experiment gestart waarvan niemand weet hoe het eindigt.

Formatie schuift richting D66, CDA en VVD

Achter de schermen lijkt de formatie steeds duidelijker een richting op te gaan: een coalitie met D66, VVD en CDA. Informateur Buma liet doorschemeren dat hier voldoende basis ligt om verder te praten en mogelijk een akkoord voor te bereiden.

Deze ontwikkeling laat weinig ruimte voor GroenLinks-PvdA. De fusiepartij verloor bij de verkiezingen vijf zetels en lijkt daarmee vooralsnog geen onmisbare factor in de kamerrekenkunde.

Toch had de partij vooraf gehoopt dat samenwerking onvermijdelijk zou worden in deze formatie. Groot was dan ook de teleurstelling toen meerdere partijen, waaronder de VVD, opnieuw lieten weten geen interesse te hebben in een regering met GroenLinks-PvdA.

Gedogen? Geen optie volgens Klaver

Sommige journalisten vroegen Klaver of de partij bereid zou zijn om het mogelijke nieuwe kabinet te gedogen.

Daarover was hij duidelijk: gedoogsteun komt er nu niet. Pas wanneer er daadwerkelijk een kabinet staat, wil de fractie beoordelen of samenwerking in de Tweede Kamer mogelijk is.

Volgens de partij gaat gedogen niet samen met het signaal dat hun kiezers hebben afgegeven. De fusiebeweging tussen GroenLinks en PvdA had als doel om een stevige bestuurderspartij te vormen. Een rol als gedogende partij past volgens Klaver niet in dat plaatje.

Aanjager tijdens formatie of structureel langs de zijlijn?

Het is niet de eerste keer dat GroenLinks of PvdA tijdens een formatie buiten de boot valt.

Tijdens eerdere formatierondes in recente jaren bleek betrokkenheid bij kabinetten moeilijk te realiseren, zelfs toen de partijen afzonderlijk meer zetels hadden.

De fusie tussen de twee partijen moest juist zorgen voor meer slagkracht. Politiek gezien moest er een formatiepositie ontstaan waar niet omheen te werken viel. Die verwachting wordt nu opnieuw getemperd.

Veel politieke analisten vragen zich af wat dit betekent voor de toekomststrategie van de partij en voor de positie van Jesse Klaver binnen die strategie.

Signaal aan de achterban: “We blijven vechten”

Ondanks de teleurstelling benadrukte Klaver dat de partij niet verdwijnt uit het debat. Vanuit de oppositie zal GroenLinks-PvdA zich volgens hem blijven inzetten voor klimaat, bestaanszekerheid en sociale thema’s.

Hij sloot zijn verklaring af met de boodschap dat hij zich “niet laat wegzetten” en dat de partij zichtbaar blijft voor de kiezer, ook zonder regeringsdeelname.

Nieuwe politieke realiteit of slechts tijdelijke fase?

De huidige formatie vormt een moment waarop de kaarten opnieuw worden geschud in Den Haag. De vraag blijft of een minderheidskabinet daadwerkelijk stabiel genoeg is om Nederland door de komende jaren te leiden.

Ook is het de vraag of GroenLinks-PvdA later alsnog nodig blijkt om beleid door het parlement te krijgen. In dat scenario zou de partij alsnog een sleutelpositie kunnen krijgen, maar dan met andere voorwaarden en minder onderhandelingsruimte.

Voor nu lijkt de situatie helder: de deur naar regeringsdeelname blijft dicht, en Jesse Klaver moet voorlopig toekijken vanaf de publieke tribune.

Conclusie

De formatie blijft onvoorspelbaar, maar één ding is duidelijk: voor GroenLinks-PvdA en Jesse Klaver breekt opnieuw een fase aan waarin oppositie voeren waarschijnlijker lijkt dan regeren.

De komende dagen en weken moeten uitwijzen of de keuzes die nu worden gemaakt leiden tot stabiliteit of juist tot de volgende crisis.

Bekijk beelden hier: