In de ochtend van 19 juli 2023 werd het levenloze lichaam van de zwaar dementerende Istvan Nagy (69) aangetroffen in een woonzorgcentrum in Maasmechelen. De man zat dood op het toilet in zijn kamer, terwijl hij in zijn tillift hing. De avond ervoor was hij rond 18.20 uur door een zorgkundige en een jobstudente op het toilet geholpen. Terug in bed geraakte hij niet meer, want het personeel was de man vergeten. Pas twaalf uur later zou een verpleegster van de ochtendshift hem dood aantreffen.

Celstraffen

Donderdag moesten de zorgkundige en de jobstudente die Istvan op het toilet hadden geholpen voor de Tongerse strafrechter verschijnen voor het onopzettelijk veroorzaken van het overlijden van de Lanakenaar. Twee verpleegkundigen die de avond- en nachtshift hadden en niet controleerden of Istvan in bed sliep, moesten zich eveneens verantwoorden voor dezelfde aanklacht.

Ook de hoofdverpleegster, die de personeelsplanning opstelde, en de waarnemend directeur stonden terecht. Volgens de procureur zijn zij verantwoordelijk voor de correcte werking van het rusthuis. Dat er bovendien geen alarmknop aanwezig was in de badkamer van Istvan en dat niemand er ooit melding van maakte, doet ook veel vragen rijzen. Ze riskeren allemaal een celstraf van zes maanden met uitstel.

Hartaderbreuk

Martha Houben (73), de weduwe van Istvan, stelde zich samen met haar zoon, schoondochter en twee kleinkinderen burgerlijke partij voor bedragen tussen de 15.000 euro en 30.000 euro. “Ik was die maandag nog bij hem op bezoek geweest. Toen speelde ons huwelijkslied in de kantine. Hij was heel gelukkig”, vertelt Martha met veel liefde voor haar echtgenoot. “Mijn man had jongdementie. Het begon toen hij amper 48 jaar was. Ik heb dag in dag uit voor hem gezorgd, maar naarmate zijn dementie vorderde, kon hij agressief zijn. Dan moet je een beslissing nemen. (zucht) We waren vijftig jaar samen. Ik hield zoveel van hem.”

Uit de autopsie bleek dat Istvan stierf aan een hartaderbreuk. Volgens de wetsdokter is het waarschijnlijk dat de scheur in de aorta veroorzaakt werd door de stress die de man ervaarde door zijn benarde positie. “Ik ben er zeker van dat hij de zon nog had zien opkomen als hij netjes in bed had gelegen. De reeks fouten die door het personeel is gemaakt, heeft voor zijn dood gezorgd”, aldus meester Hans Janssen die de nabestaanden bijstaat. 

Geen causaal verband

De verdediging veegt dat unaniem van tafel. Zij gaan voor de vrijspraak. “Het causaal verband ontbreekt”, stelt meester Luk Delbrouck, die wijst op de kans dat de man door zijn voorafbestaande problematiek aan het hart ook zonder de onvoorzichtigheid van het personeel overleden zou zijn. “Het Hof van Cassatie stelt dat er een absolute zekerheid moet zijn. Hebben de onvoorzichtigheden exclusief het overlijden veroorzaakt? Ik denk het niet. Die man had al langer een aneurysma en het risico op een scheur. Pas als elke redelijke twijfel is uitgesloten, kunt u veroordelen. Dat is hier niet het geval.” 

Ook het personeelstekort stoot de verdediging tegen de borst. “We zien dat er een tekort was aan verpleegkundigen, zij werden vervangen door zorgkundigen en als die er niet genoeg waren, werden ze vervangen door jobstudenten. Dat is hallucinant”, sprak meester Natascha Bielen.

Beroepsfout

De Tongerse aanklager is er wel van overtuigd dat de onzorgvuldigheid van de zes beklaagden een rol speelde bij de dood van Istvan. “Niemand heeft dit gewild, maar elke beroepsfout heeft er wel toe bijgedragen”, klonk het. De procureur suggereerde om de wetsarts op te roepen als getuige. “Wij hebben allemaal een kleine kans om aan hartfalen te overlijden. Natuurlijk neemt een wetsgeneesheer dat op in zijn verslag. De wetsarts horen voor uw rechtbank, kan u helpen om een oordeel te vellen.”

Vonnis op 30 oktober.